Krogulec Accipiter nisus - postrach karmnikowych bywalców

młody samiec krogulca

Wczoraj poprowadziliśmy pierwsze w tym sezonie jesiennym zajęcia poświęcone obrączkowaniu ptaków. Uczestniczyli w nich uczniowie z Publicznej Szkoły Podstawowej w Lewinie Brzeskim (więcej o warsztatach terenowych można poczytać tutaj: Pierwsze w tym roku karmnikowe ptakołowienie). Udało nam się zaobrączkować typowych bywalców naszego karmnika – bogatki Parus major, szarytki Poecile palustris, kowaliki Sitta europaea i dzwońce Carduelis chloris. Sezon dopiero rozpoczynamy, więc póki co skład gatunkowy w naszej ptasiej stołówce jest mało zróżnicowany, ale dziś w pobliżu karmnika pojawił się prawdziwy postrach drobnych ptaków – znakomity powietrzny łowca – krogulec Accipiter nisus. Ten niewielki ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych Accipitridae sprytnie potrafi korzystać z miejsc, w których koncentrują się ptaki. Gatunek ten jest wyjątkowo zręcznym i szybkim łowcą, potrafi wykorzystywać wszelkie elementy krajobrazu, typu szpalery drzew i krzewów, zabudowania, a nawet zarośnięte miedze, by niepostrzeżenie zbliżyć się i zaskoczyć żerujące ptaki. Jest świetnie przystosowany do polowania wśród roślinności – jego krótkie, zaokrąglone skrzydła z „palczasto” zakończonymi lotkami pierwszorzędowymi pozwalają mu gwałtownie zwiększyć prędkość lotu, a długi ogon zapewnia mu niebywałą zwrotność. Długimi łapami zaopatrzonymi w ostre szpony potrafi dopaść ptaki, które próbują ukryć się przed nim w gęstych krzewach… To istna maszyna do łapania i zabijania ptaków. Znacie to powiedzenie: „nosił wilk razy kilka, ponieśli i wilka”? ;-) Dziś, zapewne ku wielkiej uciesze karmnikowych gości (naszej także!), w rozwieszoną sieć ornitologiczną wpadł młody (w upierzeniu pierwszorocznym) samiec tego gatunku… Oczywiście po zaobrączkowaniu i obowiązkowej sesji zdjęciowej czmychnął w las.

spód ciała u ptaków w upierzeniu młodocianym (juwenalnym) ma kremowy lub gliniasty odcień, plamki na pokrywach podskrzydłowych mają kształt kropel lub serduszek (nie prążków jak u ptaków dorosłych)

wierzch ciała młodych ptaków jesienią pierwszego roku życia jest brązowawy, pokrywy mają wyraźne jasne zakończenia w kolorze rdzawym, kremowym lub gliniastym (zwłaszcza na karku, kuprze i pokrywach nadogonowych), wiosną drugiego roku życia, kiedy upierzenie jest już znoszone, a jasne końce piór są już częściowo wytarte, wierzch ciała staje się bardziej jednolity i nabiera nieco szarawego odcienia

 osobniki o takim upierzeniu oznaczamy: jesienią - jako 1 - ptaki w pierwszym kalendarzowym roku życia, wiosną - jako 2 - ptaki w drugim kalendarzowym roku życia

u młodych ptaków występuje nad okiem jasna brew, tęczówka może mieć barwę oliwkowożółtą lub żółtą jak u tego osobnika

w upierzeniu młodocianym ptaki obu płci mają na piersi plamki w kształcie kropel lub serduszek (nie prążków jak w upierzeniu dorosłym), a tło spodu ciała ma wyraźny kremowy odcień

Tutaj: Krogulec Accipiter nisus - samiec w upierzniue dorosłym (adulturalnym) można zobaczyć jak wygląda samiec tego gatunku w szacie dorosłego typu, którą uzyskuje po pierwszym pierzeniu, które przechodzi latem drugiego roku życia.