Nasz pierwszy schwytany drugoroczny samiec błotniaka łąkowego Circus pygargus - wspomnienia z ubiegłego sezonu...

Ostatnie słoneczne dni spowodowały, że coraz częściej myślimy o „naszych” błotniakach. Sięgamy także pamięcią do minionego sezonu. Przeglądając dokumentację fotograficzną zrobioną w trakcie obrączkowania dorosłych ptaków, natrafiliśmy na folder ze zdjęciami naszego pierwszego schwytanego młodocianego samca. Część drugorocznych osobników tego gatunku spędza swój pierwszy sezon letni w miejscu zimowania, którym w przypadku ptaków z Polski są najczęściej obszary położone na pograniczu Nigerii, Nigru i Czadu. Jest jednak także spora liczba osobników obu płci, które powodowane niepokojem wędrówkowym, opuszczają zimowiska i wyruszają w swoją pierwszą podróż na tereny lęgowe w Europie. Niektóre z drugorocznych samic mają nawet szansę na odbycie pierwszych lęgów. Jednak w przypadku samców, które noszą jeszcze wiosną znoszoną szatę juwenalną z domieszką piór (prawie) dorosłego typu, jest to mało prawdopodobne. Ich upierzenie przypomina bowiem bardziej upierzenie samic, przez co są dla nich nieatrakcyjne, a już z pewnością przegrywają z dorosłymi samcami w pokazach powietrznych akrobacji.... Tak czy inaczej podczas corocznych kontroli stanowisk błotniaków łąkowych Circus pygargus udaje nam się zaobserwować pojedyncze drugoroczne samce, które koczują po okolicy. Nigdy jednak, jak dotąd, nie udało nam się żadnego schwytać. Szczęście wreszcie uśmiechnęło się do nas w zeszłym sezonie, podczas odłowu ptaków w powiecie brzeskim...

Upierzenie przejściowe, czyli w trakcie zmiany upierzenia juwenalnego na pierwsze upierzenie adulturalne (zima pierwszego kalendarzowego roku/ wiosna drugiego kalendarzowego roku/jesień drugiego kalendarzowego roku życia). Pierwsze pierzenie juwenalnych ptaków zaczyna się już na zimowiskach. Rozpoczyna się wymianą pokryw ciała, ma jednak zróżnicowany zakres – niektóre osobniki mogą mieć wiosną drugiego roku życia wymienioną większość piór ciała z wyjątkiem lotek, inne tylko pojedyncze pióra na piersi, karku i grzbiecie. Większość typowych osobników wiosną drugiego roku życia ma wymienione pióra na piersi, głowie, karku i grzbiecie, oraz zmienną liczbę piór wśród barkówek, małych i średnich pokryw skrzydłowych. Dużo osobników pierzy zimą także pojedyncze pióra w ogonie (najczęściej środkową parę). Pierwsze całkowite pierzenie lotek błotniaków łąkowych rozpoczyna się od wypadnięcia pierwszej wewnętrznej lotki pierwszorzędowej i ma miejsce wcześniej niż pierzenie ptaków dorosłych – zwykle między połową maja/początkiem czerwca. Jest ono zawieszane podobnie jak u ptaków dorosłych przed rozpoczęciem wędrówki, a następnie kończone na zimowiskach. W końcu sierpnia ptaki mają zwykle wymienione sześć do dziewięciu wewnętrznych lotek pierwszorzędowych.

samiec błotniaka łąkowego w drugim kalendarzowym roku życia (17.07.2014); złapany przez nas osobnik miał przepierzoną większość piór na głowie, karku i grzbiecie, widoczne są jednak pojedyncze spłowiałe brązowe pióra na karku i bokach szyi, obecne jest także jeszcze białe podkreślenie oka i brew; oko samca pierwszej zimy zmienia kolor z szarożółtego na intensywnie żółty

wierzch upierzenia prezentuje swoistą mieszankę wypierzonych piór dorosłego typu i starych juwenalnego typu

wzór na skrzydle jest bardzo charakterystyczny, lotki - zarówno drugorzędowe jak i pierwszorzędowe juwenalnego typu są krótsze niż dorosłego typu

lotki pierwszorzędowe pierzone są kolejno od najbardziej wewnętrznej ku zewnętrznym; nasz osobnik ma przepierzone lotki: pierwszą do czwartej, kolejna - piąta rośnie, szóstej brakuje, ósma do dziesiątej to stare lotki juwenalnego typu, wymienione są także odpowiadające wymienionym lotkom pokrywy pierwszorzędowe; przepierzone jest także drugie pióro skrzydełka (pierwszego i trzeciego brak), a czwarte - najdłuższe to pióro juwenalne

lotki drugorzędowe pierzone są z kilku centrów, u tego osobnika brak jest pierwszej lotki drugorzędowej, piąta jest w fazie wzrostu, druga do czwartej oraz szósta do dziesiątej to stare lotki juwenalnego typu, kolejne - jedenasta do czternastej (wewnętrzne drugorzędowe i trzeciorzędowe) zostały już także przepierzone; pióra grzbietu i większość barkówek są także wymienione (z wyjątkiem największej zewnętrznej)

większość pokryw podskrzydłowych jest wymienionych - są białe z wyraźnym rdzawym plamkowaniem o kształcie prążków lub grotów

na spodzie skrzydła jak i na piersi  widoczne są także pojedyncze pióra juwenalnego typu, które są już mocno spłowiałe

środkowe sterówki (co widać po zniszczeniu końców piór), wymienione zostały na zimowisku (są dłuższe od juwenalnych), pozostały jeszcze trzy juwenalnego typu, siedem pozostałych jest w fazie wzrostu