czwartek, 15 października 2015

Pałątka zielona Chalcolestes viridis

fotografia przedstawia samca pałątki zielonej Chalcolestes viridis; ważka ta jest największym przedstawicielem krajowych pałątkowatych Lestiidae - długość jej ciała wynosi do 45 mm, a rozpiętość skrzydeł do 58 mm; występuje nad wszelkiego rodzaju wodami stojącymi i wolnopłynącymi (jak np. stawy hodowlane, starorzecza, zbiorniki powyrobiskowe lub inne pochodzenia antropogenicznego), o brzegach porośniętych roślinami, do których samice składają jaja; cechami charakterystycznymi gatunku są: jednobarwne jasne znamię skrzydłowe (pterostigma), wierzch ciała barwy zielonej lub miedzianej z metalicznym połyskiem bez niebieskich pól...
a także wzór w postaci ostrego ząbka na tułowiu, zlokalizowany po obu stronach na granicy części błyszczącej i matowej
odwłok samca jest wyraźnie cieńszy od samiczego i zakończony cęgowatymi przydatkami analnymi, służącymi do chwytania i przytrzymywania samicy w trakcie kopulacji i składania jaj
ten osobnik, o zdecydowanie grubszym i rozszerzonym na końcu odwłoku, jest oczywiście samicą
a tak wygląda koniec odwłoka samicy w zbliżeniu (na zdjęciu widoczne są walwy genitalne oraz pokładełko)
para w tandemie tuż przed kopulacją (samce, podobnie jak u wszystkich ważek równoskrzydłych Zygoptera, chwytają przydatkami analnymi samice za przedplecze)
po kopulacji, nadal złączone w tandemie, przystepują do składania jaj
jaja składane są zwykle do zdrewniałych pędów wierzb, olch i brzóz, zwieszających się nad lustrem wody
ta para już za moment przystąpi do złożenia jaj pod korę gałązki olchy
tu widać jak samica wbija pokładełko w zdrewniały pęd i składa jaja; po tej czynności pozostawia na gałązce charakterystyczny ślad po nakłuciach i umieszczeniu jaj pod korą
na tym zdjęciu inna para w trakcie "ovipozycji"
do pary z poprzedniego zdjęcia po chwili dołączył także inny tandem - widocznie miejsce na złożenie jaj było odpowiednie; czasem zdarza się, że na dogodnie położonych gałązkach zbierają się tuziny składających jaj par
a to już dowód na to, że pałątki zielone złożyły na tej gałązce jaja
kora w miejscach złożenia jaj jest lekko napuchnięta; tak umieszczone pod korą jaja zimują (mogą przetrwać temperatury sięgające nawet - 30⁰C ) i dopiero wiosną wylęgają się z nich nimfy; mierzą one wówczas ok. 2 mm dł.,  przeciskają się przez otworki powstałe podczas składania jaj i spadają wprost do wody, gdzie następuje ich dalszy rozwój larwalny
na zdjęciu dwa samce pałątki zielonej - po prawej osobnik żywy, który przysiadł  na olchowej gałązce tylko na chwilę, po lewej zaś osobnik martwy, który zakleszczył się odwłokiem o wyrastający z pędu pączek liściowy; z pozoru niegroźna dla ważki roślina, stała się dla niej pułapką bez wyjścia...

wtorek, 6 października 2015

Pałątka południowa Lestes barbarus

Dzięki informacjom od Moniki Lisowskiej, członkini fejsbukowej grupy "Ważki w Polsce", mieliśmy ostatnio okazję do spotkania z nieczęsto przez nas widywaną pałątką południową Lestes barbarus. Mimo bardzo wietrznej pogody na wskazanym stanowisku udało nam się wypatrzeć kilkanaście osobników tego gatunku i wykonać dokumentację fotograficzną. Ważki przebywały w obrębie całkiem wyschniętego naturalnego zbiornika w międzywalu rzeki Stobrawy, na południe od miejscowości Stobrawa (21-22.09.2015, UTM: XS83). Z powodu silnego wiatru pałątki ukrywały się wsród roślinności, tylko od czasu do czasu samce wylatywały na otwartą przestrzeń w poszukiwaniu samic...

samiec pałątki południowej Lestes barbarus
samiec
samiec
samiec
samiec
samiec
samiec
samiec
samica