niedziela, 29 marca 2015

Rozpoznawanie wieku myszołowa zwyczajnego Buteo buteo – część II (ptaki w upierzeniu immaturalnym – w drugim kalendarzowym roku życia jesienią i wiosną trzeciego kalendarzowego roku życia)

W jednym z poprzednich postów pisaliśmy o upierzeniu juwenalnym (młodocianym) myszołowa zwyczajnego (zobacz tutaj: Rozpoznawanie wieku myszołowa zwyczajnego Buteo buteo – część I (ptaki w upierzeniu juwenalnym - w pierwszym kalendarzowym i wiosną drugiego kalendarzowego roku życia)), dziś prezentujemy fotografie osobników, które wymieniły część piór juwenalnych, w wyniku pierwszego częściowego pierzenia, na pióra typu adulturalnego dorosłego. Inspiracją do tego postu, było nie tylko to, że ptaki w szatach przejściowych są ciekawsze w oznaczaniu niż osobniki w pełnym upierzeniu juwenalnym lub dorosłym, ale także fakt, że udało nam się dwukrotnie schwytać dwa osobniki tego gatunku i udokumentować ich upierzenie najpierw juwenalne, a potem z wymienioną częścią piór na adulturalne co dało nam rzadką możliwość prześledzenia jak zmienia się wzór na piórach tego samego osobnika w zależności od szaty.

Upierzenie niedojrzałe immaturalne (w drugim kalendarzowym roku życia jesienią lub wiosną trzeciego kalendarzowego roku życia). Jest to szata mieszana (immaturalna) piór upierzenia młodocianego (juwenalnego) i dorosłego (adulturalnego) uzyskiwana w wyniku pierzenia, które ma miejsce w drugim kalendarzowym roku życia. Wymiana lotek w tym pierzeniu rozpoczyna się zwykle wcześniej niż u ptaków dorosłych, bo od (marca) kwietnia/maja i trwa do września drugiego kalendarzowego roku życia. Po tym pierzeniu (jesienią drugiego i wiosną trzeciego kalendarzowego roku życia) większość ptaków ma już wymienioną większość pokryw ciała i skrzydeł, sterówki i zmienną liczbę lotek. W obrębie lotek pierwszorzędowych zwykle wymienione są wewnętrzne pióra, a zewnętrzne pozostają juwenalne zwykle dwa, trzy, ale może być ich nawet pięć. W obrębie lotek drugorzędowych także może być wymieniona zmienna liczba lotek zwykle pozostaje kilka niewymienionych juwenalnych piór (od jednego do nawet ośmiu). Ulegają one wymianie z kilku centrów, więc pióra obu typów juwenalnego i adulturalnego są naprzemiennie ułożone co widoczne jest na zamieszczonych poniżej zdjęciach. Numerację pozostawionych juwenalnych lotek oraz ich łączną liczbę (w nawiasie) u ptaków przez nas schwytanych zestawiliśmy w poniższej tabeli. Zwykle osobniki w tym wieku mają także pozostawione pojedyncze juwenalne (często odpowiadające lotkom) pokrywy pierwszorzędowe, duże pokrywy skrzydłowe oraz pióra skrzydełka i pojedyncze pióra pokrywowe ciała. Bardzo zaawansowane w pierzeniu osobniki mogą mieć tylko jedną nieprzepierzoną lotkę pierwszorzędową (najbardziej zewnętrzną). Ponoć może być i tak, że wszystkie juwenalne pióra zostają przepierzone oznaczenie takich ptaków może być dokonane na podstawie  jasnej jeszcze tęczówki oka oraz wzorze na piórach pierwszej szaty dorosłego typu (adulturalnych), który może mieć nieco pośredni charakter między juwenalnym a adulturalnym. Pióra spodu ciała i pokryw podskrzydłowych mają bardziej prążkowany wzór (juwenalne pióra mają plamki o kształcie podłużnych grotów lub wydłużonych serduszek). Lotki i sterówki mają szerokie ciemne pręgi przedkońcowe i zwykle drobniejsze i gęściejsze prążkowanie na chorągiewkach. Pióra adulturalne są też dłuższe i szersze niż pióra pierwszej szaty wystają więc zwykle ponad krawędź skrzydła. Mają także bardziej zaokrąglone końce, juwenalne lotki ze względu na spłowienie i wytarcie są znacznie jaśniejsze i bardziej zaostrzone ze zniszczonymi końcami. Opisane tutaj myszołowy jesienią (do 31 grudnia) oznaczmy jako ptaki w drugim kalendarzowym roku życia, a wiosną (od 1 stycznia) jako ptaki w trzecim kalendarzowym roku życia.

Tabela. Numeracja i liczba (w nawiasie) niewymienionych lotek juwenalnego typu w obu skrzydłach myszołowów stwierdzona u schwytanych lub znalezionych martwych wiosną trzeciego kalendarzowego roku życia. 
The numbering and number (in parentheses) juvenile remiges of Common Buzzards found in captured or found dead birds in the spring of the third calendar year of life.

lewe skrzydło
left wing

prawe skrzydło
right wing

lotki pierwszorzędowe (numeracja od wewnętrznej)

primaries (descendent numbering, feathers counted from inside and out)

lotki drugorzędowe (numeracja od zewnętrznej)


secondaries
(ascendent numbering, feathers counted from outside and in)
lotki drugorzędowe (numeracja od zewnętrznej)


secondaries
(ascendent numbering, feathers counted from outside and in)

lotki pierwszorzędowe (numeracja od wewnętrznej)

primaries (descendent numbering, feathers counted from inside and out)

DA 14001 (14.01.2001) Wrocław
7-10 (4)
3-4, 8-10 (5)
3-4, 8-10 (5)
6-10 (5)
DA 14003 (16.02.2001) Wrocław
7-10 (4)
3-4, 7-9 (5)
2-4, 7-10 (7)
7-10 (4)
DA 14009 (01.01.2002) Wrocław
8-10 (3)
3-4, 8-9 (4)
3-4, 8-9 (4)
8-10 (3)
DA 23824 (09.01.2013) Góra św. Anny
9-10 (2)
4 (1)
4 (1)
8-10 (3)
DA 14078 (16.01.2013) Góra św. Anny
9-10 (2)
4, 8-9 (3)
4, 9 (2)
10 (1)
DA 23826 (30.01.2013) Góra św. Anny
8-10 (3)
2-4, 7-10 (7)
2-4, 7-10 (7)
9-10 (2)
DA 23822 (16.02.2010) Góra św. Anny
9-10 (2)
4-9 (6)
8 (1)
9-10 (2)
MŚO/DP/10886 (marzec)
9-10 (2)
– (0)
– (0)
9-10 (2)
MŚO/DP/11459 (marzec)
8-10 (3)
4, 9 (2)
4 (1)
8-10 (3)

(DA 14078, 16.01.2013, Góra św Anny) ten osobnik nadal ma jasną tęczówkę, większość piór wierzchu ciała jest wymieniona na dorosłego typu, pozostały: pojedyncze juwenalne lotki drugorzędowe (trzy) i pierwszorzędowe (dwie zewnętrzne) oraz odpowiadające im pokrywy pierwszorzędowe i jedna duża pokrywa - wyraźnie jaśniejsze z powodu spłowienia
różnice między juwenalnymi a adulturalnymi lotkami widać szczególnie na spodniej stronie skrzydła; czwarta, ósma i dziewiąta lotka drugorzędowa są jaśniejsze, krótsze i mają mniejszy pasek przedkońcowy; dziewiąta i dziesiąta lotka pierwszorzędowa są jaśniejsze i mają bardziej zaostrzone końce; mimo, że pióra ciała są wymienione na dorosłego typu, to niektóre mają jeszcze rysunek bardziej w kształcie podłużnych serduszek niż prążków (typowych dla dorosłej szaty)
wszystkie sterówki tego osobnika są dorosłego typu, przedkońcowy pasek jest wyraźnie szerszy od pozostałych; jak wyglądał ten osobnik w pełnym juwenalnym upierzeniu rok wcześniej można zobaczyć tutaj: Rozpoznawanie...)
(DA 23824, 09.01.2013, Góra św. Anny) tęczówka tego osobnika także jest jeszcze jasna, większość pokryw wierzchu ciała jest przepierzona na dorosłego typu, juwenalne pozostały jedynie: jedna lotka drugorzędowa, dwie pierwszorzędowe, oraz odpowiadające im pokrywy pierwszorzędowe
od spodu skrzydła wyraźnie widać juwenalną czwartą lotkę drugorzędową oraz dziewiątą i dziesiątą lotkę pierwszorzędową; niektóre pióra pokrywowe mają jeszcze nieco bardziej podłużny wzór niż typowo dorosły o charakterze prążkowania
mimo, że przepierzone - sterówki tego osobnika nie mają typowo szerokiego paska przedkońcowego, ma on bardziej charakter przejściowy między upierzeniem juwenalnym a adulturalnym;
jak wyglądał ten osobnik w pełnym juwenalnym upierzeniu rok wcześniej można zobaczyć tutaj: Rozpoznawanie...)
(DA 23826, 30.01.2013, Góra św. Anny) ten osobnik ma więcej niż poprzednie ptaki nieprzepierzonych piór juwenalnego typu, pozostały niewymienione: siedem lotek drugorzędowych i trzy pierwszorzędowe, odpowiadające im pokrywy pierwszorzędowe i duże pokrywy oraz najmniejsze pióro skrzydełka; oko także jest jasne
wzór na pokrywach podskrzydłowych i piersi ma typowo prążkowany charakter; druga do czwartej oraz siódma do dziesiątej lotki drugorzędowe, a także ósma do dziesiątej lotki pierwszorzędowe są nieprzepierzone - juwenalnego typu; widać tu wyraźnie, że pióra te są krótsze i bardziej spłowiałe niż nowe - przepierzone, które mają dużo szerszy pas przedkońcowy oraz drobniejsze prążkowanie
sterówki tego osobnika mają wyraźnie zaznaczony szeroki pas przedkońcowy

20 komentarzy:

  1. Thank you for the demonstration. The Buzzard is beautiful.

    OdpowiedzUsuń
  2. Ileż to trzeba posiadać wiedzy w waszej pracy.Nie zdawałam sobie sprawy ,że skrzydła myszołowa są takie duże.Piękne zdjęcia , fajnie wyglądają te z rozłożonym wachlarzem piór ogona ,zasłaniające od pasa w dół i widać nogi ,albo buty , tworzą tak jakby indiańską spódniczkę ;) . Że też taki dziki ptak nie podziobał waszych dłoni. Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. No tak, te ogony z "nogami" mogą wyglądać nieco dziwnie...;-) - taki wypadek przy pracy....;-). Myszołowy są dość spokojne i w zasadzie tylko niektóre osobniki próbują dziobać, ale jak się trzyma z daleka ręce to nic nie grozi. Co innego gdyby poluzować uchwyt szponów... jak tylko poczułby swobodę od razu by je zacisnął... a że w łapach są specjalne ścięgna, które bez użycia siły mięśni "zatrzaskują" się i trzymają uścisk - a przy przy każdej nadarzającej się okazji zaciskają się jeszcze bardziej - jest się czego obawiać... Niejeden raz mieliśmy okazję się przekonać, że takie szpony wchodzą w mięśnie jak w masło... Pozdrawiamy również!

      Usuń
  3. Ojej jakie to skomplikowane....

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tylko z pozoru, jak we wszystkim trzeba jedynie nabrać doświadczenia ;-).

      Usuń
  4. Zazdroszczę Wam takiego bliskiego kontaktu z ptakami, zwłaszcza drapieżnymi. Są bardzo piękne! Nie zdawałem sobie sprawy, że ptaki tak często wymieniają upierzenie i że jest ono różne na różnych etapach życia. Ciekawy post. Szacuneczek!
    Pozdro
    MIKI

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To prawda, wszystkie ptaki przynajmniej raz w roku wymieniają całe upierzenie, niektóre gatunki robią to nawet dwa razy do roku. Ptaki muszę zmieniać pióra, w przeciwnym razie wypłowiałe, wytarte i podatne na uszkodzenia pióra nie spełniałyby już swojej funkcji... My też zmieniamy sobie ubrania...;-) Pozdrowienia!

      Usuń
  5. Hey There.

    Wonderful so beautiful to see the wings of this bird of prey.

    Groettie from Patricia.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Hi Patricia! Many thanks for your visit and nice comment.
      All the best!

      Usuń
  6. Piękny dostojny ten ptak. Super zdjęcia. Jestem pod wrażeniem waszej wiedzy . Kawał dobrej roboty wykonujecie.......widać, że z wielką pasją i zaangażowaniem. Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
  7. Piękny,cudowny ten ptak.Pozdrawiam serdecznie miłego Wielkiego Tygodnia.

    OdpowiedzUsuń
  8. Nawet nie biorę się za rozpoznawanie upierzenia bo dla mnie jeszcze za trudne ale świetny opis i ptaki też cudne:)

    Ps. Mam pytanko czy budkę na pustułki bo taką zrobiłem naprawdę trzeba wyścielić trochę przed zawieszeniem?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Lepiej tak, bo bez wyściółki gdy samica zniesie jaja będą się turlały po dnie. Najlepiej wsypać do budki jakiś żwirek lub trociny (ale lepiej grube), dobry też byłby drobny keramzyt bo jest dość lekki...

      Usuń
  9. Seeing a bird like this in the hand certainly gives you a truer sense of their huge size and makes you appreciate how fabulous these birds are.

    Great information too, gentlemen. Thank you.

    Best wishes from wet and windy UK - - - - - Richard

    OdpowiedzUsuń
  10. Świetny opis i fotki-robicie kawał dobrej roboty:)pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dzięki Monia, sezon coraz bliżej więc przydałoby się spotkać w końcu w terenie, pozdrowiska.

      Usuń