Nowe stanowiska gadziogłówki żółtonogiej Gomphus flavipes w województwie opolskim

larwa gadziogłówki żółtonogiej

Majowa inwentaryzacja ważek w wybranych rzekach Opolszczyzny przyniosła nowe dane zmieniające pogląd na występowanie niektórych gatunków. Do czasu wydania Atlasu rozmieszczenia ważek w Polsce (Bernard i inni, 2009), chroniony gatunek - gadziogłówka żółtonoga Gomphus flavipes był znany w województwie opolskim z zaledwie jednej współczesnej i dwóch historycznych obserwacji. Stwierdzenia te, jak również preferencje siedliskowe gatunku - rozwijającego się w dużych i szerokich rzekach nizinnych - wskazywały, iż należy się go spodziewać na większej liczbie stanowisk, przynajmniej wzdłuż koryta Odry. Obszar występowania tego gatunku w Atlasie został wyrysowany jednak tylko do wysokości Opola (patrz mapka). Jak pokazują wyniki naszych wstępnych badań, gatunek ten odbywa rozwój w Odrze aż po granicę z województwem śląskim, gdzie znany był do tej pory tylko z jednej obserwacji osobnika dorosłego (Miszta, 2010). Rozwój gadziogłówki żółtonogiej udało nam się też stwierdzić na większych dopływach Odry - Nysie Kłodzkiej i Osobłodze.

Literatura
Bernard R., BuczyńskiP., Tończyk G., Wendzonka J. 2009. Atlas rozmieszczenia ważek (Odonata) w Polsce. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, ss. 256.
Miszta A. 2010. Czerwona lista ważek województwa śląskiego - stan na rok 2010. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice ss. 40.

dziewiąty segment odwłoka larwy gadziogłówki żółtonogiej jest charakterystycznie wydłużony

grzbietowa powierzchnia segmentów odwłoka pozbawiona jest kolców

stanowisko gatunku - Kobylice, rz. Odra, 18.05.2016

larwa odłowiona przez wolontariusza Jacka Chromika w Odrze w Kobylicach, 18.05.2016

stanowisko gatunku - Kórnica, rz. Osobłoga, 19.05.2016

stanowisko gatunku - Podlesie, rz. Odra, 23.05.2016

stanowisko gatunku - Bełk przysiółek wsi Cisek, rz. Odra, 23.05.2016

okazy odłowione w Odrze w Bełku, 23.05.2016

Zdjęcia gatunku i jego stanowisk zostały wykonane sprzętem fotograficznym współfinansowanym przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Gadziogłówka pospolita Gomphus vulgatissimus

Gadziogłówka pospolita Gomphus vulgatissimus związana jest głównie z wodami płynącymi, od strumieni po duże rzeki. Rozwija się też w jeziorach przepływowych lub z rozległym piaszczystym litoralem, a także w zbiornikach w żwirowniach. W kraju jest gatunkiem powszechnie spotykanym. Osobniki dorosłe obserwować można się od maja do czerwca.

Dokumentację zdjęciową gatunku oraz jego stanowisk, które wykazano w trakcie realizacji projektu pn. "Inwentaryzacje przyrodnicze kluczem do edukacji ekologicznej i ochrony bioróżnorodności w województwie opolskim", wykonano sprzętem fotograficznym współfinansowanym przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.  

samiec gadziogłówki pospolitej Gomphus vulgatissimus

larwa gadziogłówki pospolitej

larwa

larwa

przeobrażenie samicy

samica tuż po opuszczeniu wylinki

samica już z rozprostowanymi skrzydłami

wylinka

samiec

samiec

stanowisko gatunku - kopalnia kruszyw Dziergowice, Grabówka, 21.04.2016

stanowisko gatunku - Siestrzechowice, rzeka Nysa Kłodzka, 25.04.2016

stanowisko gatunku - Racławice Śląskie, rzeka Osobłoga, 16.05.2016

 

Kolejny znakowany błotniak łąkowy Circus pygargus na opolskiej ziemi

Dzięki uprzejmości Gwidona Gaudnika, który udostępnił nam do publikacji na blogu wykonaną przez siebie fotagrafię, możemy pochwalić się kolejnym stwierdzeniem oznakowanego w ubiegłym sezonie błotniaka łąkowego Circus pygargus. Samiec ten pierwotnie zaobrączkowany został jako ptak dorosły 14.08.2011 r. na lęgowisku w Czechach koło Opawy. W zeszłym sezonie przeniósł się do Polski i wychował trójkę piskląt w gminie Pawłowiczki, gdzie został przez nas schwytany i oznakowany kolorowymi znaczkami skrzydłowymi. Dzięki obserwacji Gwidona wiemy, że i w tym sezonie ptak na miejsce lęgu wybrał Opolszczyznę. Ponieważ w 2011 roku ptak był już w upierzeniu dorosłym, obecnie musi być w wieku co najmniej 8 lat.

Zdjęcia ze znakowania tegoż ptaka w zeszłym sezonie można zobaczyć TUTAJ.

Samiec o kodzie znaczków skrzydłowych ONFP z polską obrączką FS12511 oraz czeską EX72882, oznakowany pod Głogówkiem 09.07.2015 r. ponownie lęgowy w gminie Pawłowiczki

Nasza "medialna" para błotniaków łąkowych Circus pygargus powróciła...

W trakcie kontroli stanowisk błotniaka łąkowego Circus pygargus w powiecie prudnickim natrafiliśmy na oznakowane przez nas w zeszłym sezonie znaczkami skrzydłowymi ptaki. Takie obserwacje bardzo nas cieszą :-). Po sprawdzeniu kodu okazało się, że ptaki te odbywały lęgi w tym samym miejscu w zeszłym sezonie jako para. Dochowały się wtedy trzech piskląt. Oba osobniki zostały schwytane i oznakowane w trakcie nagrywania reportażu o czynnej ochronie błotniaka łąkowego na Opolszczyźnie. Linki do wyemitowanego materiału znajdują się w poście Reportaż z czynnej ochrony błotniaka łąkowego na Opolszczyźnie. MEDIALNE BŁOTNIAKI POWRÓCIŁY!!! Oby i w tym sezonie im się poszczęściło i dochowały się piskląt.

Samiec o kodzie znaczków skrzydłowych OJPN z obrączką FN77371 oznakowany pod Głogówkiem 07.07.2015 r.

Samica o kodzie znaczków skrzydłowych OJWN z obrączka FN77367 oznakowana pod Głogówkiem 07.07.2015 r.

Przy okazji podajemy linka do strony, na której można zgłaszać obserwacje oznakowanych znaczkami skrzydłowymi błotniaków łąkowych Busards.com oraz do podstrony o ZNAKOWANIU na stronie projektu OCHRONA BŁOTNIAKA ŁĄKOWEGO W POLSCE realizowanego przez TOWARZYSTWO PRZYRODNICZE "BOCIAN".

Żaba moczarowa Rana arvalis Nilsson, 1842

rząd: płazy bezogonowe (Anura), rodzina: żabowate (Ranidae) 
status ochronny: ochrona całkowita
występowanie: na obszarze całego kraju, prawie wyłącznie na nizinach, gatunek pospolity; w województwie opolskim prawdopodobnie na rozproszonych stanowiskach (słabe rozpoznanie)
cechy szczególne: samce w porze godowej przyjmują błękitną lub niebieską barwę ciała; pysk jest zaostrzony; wewnętrzny modzel podeszwowy jest duży, dobrze wysklepiony i twardy, dłuższy od połowy pierwszego palca; brzuch z reguły bez plam
długość ciała: do 8 cm, najczęściej 5− 7 cm
środowisko życia: łąki, mokradła, torfowiska, lasy wszystkich typów, polany śródleśne, zarośla, ogrody, pola uprawne

tryb życia: lądowy, aktywność dzienna 
dojrzałość płciowa: w 2. − 5. roku życia 
okres godowy: marzec − kwiecień 
miejsce rozrodu: strumienie i małe zbiorniki wodne, takie jak stawy czy rozlewiska, rzadko głębsze niż 0,5 m
miejsce zimowania: ląd (pod opadłymi liśćmi i stertami gałęzi, w norach, szczelinach, wykrotach, dziurach pod korzeniami drzew) 
pożywienie: dżdżownice, ślimaki, pająki, pluskwiaki, chrząszcze i inne drobne bezkręgowce
zagrożenia: zanieczyszczenie wód, melioracje i wysychanie zbiorników wodnych, utrata lub degradacja przyległych siedlisk lądowych

Rzekotka drzewna Hyla arborea, samiec

02.04.2016, teren kopalni kruszyw Dziergowice, Grabówka, opolskie