środa, 12 marca 2014

„Pan" czy „pani" bogatka? Rozpoznawanie płci u sikory bogatki Parus major

bogatka Parus major, fot. M. Wolny
Dymorfizm płciowy (różnice zewnętrzne pomiędzy płciami) u różnych gatunków ptaków wyrażony jest w różnym stopniu. U niektórych na pierwszy rzut oka nie możemy rozpoznać samca od samicy, bo są niemal identycznie ubarwione. Natomiast u innych różnice te wyrażone są w szczegółach upierzenia lub w wielkości ciała, a u jeszcze innych samiec i samica tak się od siebie różnią, że wyglądają jak dwa odmienne gatunki… A jak jest u naszej bogatki Parus major – gatunku, który najczęściej przylatuje do naszych przydomowych karmników? Czy możemy odróżnić „gołym” okiem samca od samiczki? Oceńcie sami i spróbujcie tego koniecznie podczas podglądania stołujących się ptaków.

samica bogatki (na żółtym brzuchu u tego gatunku widoczny jest czarny pasek, u samicy jest on wąski, nie tak wyraźny jak u samca, może być przerwany w okolicach pokryw podogonowych; uwaga: młode ptaki obu płci jesienią do pierwszego pierzenia wyglądają tak jak samice!), fot. P. Zabłocki
samiec bogatki (u samca czarny pas jest bardzo szeroki, tworzy rozległą czarną plamę między nogami, która przechodzi wyraźnie na pokrywy podogonowe), fot. P. Zabłocki

30 komentarzy:

  1. Ja myślę,że podczas stołowania się ptaków trudno będzie nam zobaczyć te brzuszki i porównać.

    OdpowiedzUsuń
  2. Nam laikom na pewno będzie trudno rozróżnić czy to samiczka czy samiec mimo, że zdjęcia i opisy wyraźnie nam to przybliżają. Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Jeżeli nasz karmnik znajduje się na oknie parapetu, to w zasadzie możemy obserwować bogatki z odległości 1 m i jak tylko uda nam się zobaczyć ich brzuchy (a zazwyczaj widać je dobrze), to będziemy mogli określić płeć ptaszków, pamiętając o cechach diagnostycznych z posta. Jeżeli karmnik znajduje się w ogrodzie lub parku, to oczywiście trzeba wyposażyć się w lornetkę :-) Z doświadczenia wiemy, że cechy na płeć u tego gatunku są dobrze widoczne nawet z większej odległości. Pozdrawiamy

    OdpowiedzUsuń
  4. Śliczna to sikoreczka - bogatka. Czy nazwa ze względu na piękne ( bogate w kolory ) upierzenie ? Pozdrawiam Kazik

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dokładnie tak - nazwa stąd, że bogata jest w kolorki, w przeciwieństwie do sikory szarytki, zwanej również ubogą, u której w upierzeniu występują barwy: biała, beżowo-szara i czarna. Zdjęcie szarytki można zobaczyć w tym poście:
      http://dzialprzyrody.blogspot.com/2014/01/pierwsze-w-tym-roku-karmnikowe.html
      Pozdrawiamy

      Usuń
  5. A ja sądziłem ze to kwestia większego czarnego "hełmu" na głowach. I szczerze mówiąc dziwiłem się że tak mało 'drugiej" płci obserwuję.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Cecha z czarnym pasem na brzuchu jest najbardziej miarodajna, chociaż czasem zdarzają się osobniki "na dwoje babka wróżyła", które mają czarna plamę o kształcie i wielkości pośredniej między samcem i samicą i takich nie oznaczamy. Tak jak u innych ptaków samce u bogatki są barwiniejsze od samic, czyli zwykle mają bardziej intensywną żółtą barwę brzucha, intensywniejszą niebiesko-szarą barwę piór skrzydeł i ogona, a także czerń na głowie jest bardziej połyskująca niż u samic.Różnice te nie są jednak tak jednoznaczne, jak czarna plama na brzuchu. Pozdrawiamy

      Usuń
    2. Zdecydowanie...
      W stadku idzie sobie oznaczyć właśnie na "intensywność" głównie zresztą "dla sportu" bo naukowy to z tego pożytek żaden.

      Usuń
  6. Wiosna na całego ale od czasu do czasu do mojego karmnika jeszcze sikory zaglądają. Zobaczę jutro czy uda mi się oznaczyć płeć bogatek. Miłego!

    OdpowiedzUsuń
  7. Hello Michał and Piotr. Greetings from England and thank you for visiting my bird blog.

    Nice work with the male and female Great Tits. Here they are now ready for nesting in Spring.

    Phil

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Hi Phil! Thank you for visiting this blog. In Poland it is already beautiful spring and our tits are ready for nesting too.
      All the best Phil!

      Usuń
  8. Hi, firstly thank you for looking in on my blog, not quite as professional as yours, which is very good and interesting. your photos not just birds but other things are brilliant.. I hope you will permit me to surggest, that you put the google translate widget on your blog
    Thank you again, all the best Gordon.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Thank you Gordon! Your blog is very interesting and contains very nice photographs. We put a translator on our blog (search on the right side over the counter of visits). Best regards!

      Usuń
  9. Wonderful pictures of Great Tits and a fine commentary too.

    OdpowiedzUsuń
  10. Nice photos. I'd also like to see the translate button on your site!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Translator is on the right side of the blog, over the counter of visits. Greetings!

      Usuń
  11. Ciekawy blog i ładne zdjęcia!

    OdpowiedzUsuń
  12. Hi. I am extremely impressed by your blog, and have found the Google translate function very helpful. What I cannot find how to do is to 'follow' your blog. I'd like to place a link to your blog on my own blog. Greetings from UK - Richard

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Hi Richard, we had a temporary problem with the translator. Now the translator works well. We also add a link to your site on our blog. Greetings.

      Usuń
  13. Drodzy Panowie! Bardzo bardzo :) lubię zaglądać na Waszą stronę! I mam pytanie.

    W zeszłym tygodniu podczas wizyty w lesie usłyszałam ptaka, który wyśpiewywał jakieś szalone melodie. Nie jestem w stanie tego opisać, ale to było coś niesamowitego, przeróżne dźwięki, co pewien czas odgłos przypominał przejeżdżającą formułę 1.... takie "zzzzzzzzzzzzią". Przesłuchałam już wiele filmików na youtub'ie i nic podobnego nie znalazłam. Co to za ptak? Proszę pomóżcie. (tuż obok lasu, w którym byłam leżą podmokłe łąki).
    Pozdrawiam!
    Basia

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. A odsłuchiwałaś szpaki?

      Usuń
    2. Jeżeli to nie szpak, który może naśladować wiele różnych dźwięków to przychodzi mi do głowy jeden gatunek...proszę wejść na poniższą stronę
      http://www.mp3olimp.net/carduelis-chloris/
      i odsłuchać pierwsze nagranie. Czy to było coś podobnego do głosu jaki słychać między ósmą a 14 sekundą tego nagrania? Pozdrawiamy i cieszymy się bardzo, że nasz blog się podoba, będziemy się starali aby tak pozostało... w końcu robimy to nie tylko dla siebie... ;-)

      Usuń
    3. Drodzy Panowie, bardzo dziękuję za pomoc; (prawie) wszystko wskazuje na szpaka :) dowiedziałam się, że miejsce gdzie spacerowałam w weekendy "odwiedzane" jest przez fanów rajdów terenowych (quady, jeep'y itp.), stąd może opanowanie przez miejscowego szpaka tych odgłosów. Jestem pod wrażeniem, do tej pory nie doceniałam szpaków :)))
      Raz jeszcze dziekuję i może do zobaczenia na jakiejś wystawie - o dumnych mięczakach obejrzałam kilkakrotnie!!!

      Usuń
  14. Bardzo dziękuję za opis wraz ze zdjęciami,tego szukałam ☺

    OdpowiedzUsuń
  15. Ptaków coraz mniej ! Jak idę na kijki to nie widzę wróbli a sikorka jedna przylatuje na balkon i 2 kosy a mieszkam w otoczeniu drzew i lasku ! Płakać się chce !

    OdpowiedzUsuń
  16. Dzięki Waszemu pokazaniu różnicy rozpoznałam na zdj z Bieszczadów parę sikorek !

    OdpowiedzUsuń
  17. My mamy to szczęście że u nas budce wylęgły się młode i obserwujemy jak rodzice karmią. Faktycznie trudno zauważyć kto jest kto😉dziękuję pięknie za zdjęcia, są bardzo pomocne. Uwielbiamy z mężem pomagać zwierzętom i owadom w naszym ogródeczku🙂pozdrawiam serdecznie

    OdpowiedzUsuń
  18. Śliczny ptaszek. Sama jestem fanką tych zwierząt, szczególnie wiosną lubię się wybrać do lasu i obserwować z lornetką. Dobrym pomysłem jest też montaż fotopułapki, wtedy łatwiej można obejrzeć ptaszki w swoim naturalnym środowisku. Na https://dzikaknieja.pl/6-fotopulapki-i-akcesoria takie pułapki można zamówić, są do wyboru różnego rodzaju kamery w zależności od tego na jakich funkcjach zależy.

    OdpowiedzUsuń