Traszka górska Ichthyosaura alpestris - zwycięzca w kategorii "najbarwniejszy strój godowy wśród krajowych płazów"

Traszka górska Ichthyosaura alpestris jest jednym z pięciu gatunków płazów ogoniastych Caudata żyjących w Polsce i reprezentujących rodzinę salamandrowatych Salamandridae. Z racji jej siedliskowych upodobań najczęściej spotkać ją można na terenach górskich i podgórskich, czasem notowana jest też na niżu. W kraju występuje głównie w Sudetach i Karpatach (tu sięga wysokości 1400 m n.p.m.) oraz na ich pogórzach, a także w Górach Świętokrzyskich. Stanowiska niżowe znane są m.in. z doliny Odry, Wzgórz Trzebnickich oraz okolic Krakowa. W województwie opolskim gatunek ten wykazano w Górach Opawskich i okolicach Namysłowa, my z kolei mamy przyjemność obserwować go niemalże każdej wiosny w okolicach Olesna (na śródleśnych gliniankach nieopodal wsi Wysoka oraz rozlewiskach wokół leśnych stawów hodowlanych koło Starego Olesna). Kwiecień to miesiąc, w którym przypadają gody tego niezwykłego płaza (w sprzyjających warunkach okres godowy rozpoczyna się już w marcu i trwać może aż do lipca). Rozród odbywa się w różnego typu zbiornikach wodnych, jak: leśne stawy, źródliska, starorzecza, glinianki, żwirownie, rozlewiska, rowy, a nawet kałuże czy głębokie koleiny na drodze wypełnione wodą; unika wód płynących. Zasiedla głównie lasy liściaste i mieszane o gęstej warstwie runa, zapewniającej odpowiednią wilgotność. 
W Polsce traszka górska podlega częściowej ochronie gatunkowej. Ponadto figuruje w III załączniku Konwencji Berneńskiej oraz na Światowej Czerwonej Liście IUCN z kategorią LC - gatunek najmniejszej troski, a na Czerwonej Liście Kręgowców Województwa Opolskiego otrzymała kategorię NT - gatunek niższego ryzyka, ale bliski zagrożeniu. Podobnie jak u większości płazów, największym zagrożeniem dla gatunku jest zanikanie i degradacja miejsc rozrodu oraz zarybianie większych zbiorników.

Przedstawione na poniższych fotografiach traszki zostały wyłowione podczas terenowych prac badawczych nad ważkami woj. opolskiego i na czas sesji fotograficznej umieszczone w przenośnym akwarium, po czym niezwłocznie wypuszczone w miejscu schwytania.

samiec traszki górskiej Ichthyosaura alpestris w ubarwieniu godowym; samce osiągają długość 5-10 cm

brzuszna strona ciała traszki górskiej jest intensywnie pomarańczowa i pozbawiona plamistości

u samca w okresie godowym pojawia się niebieska barwa górnej części i boków ciała; na grzbiecie widać biegnący środkiem niski (ok. 2 mm wysokości), żółty, czarno nakrapiany fałd skórny

na bokach ciała pojawia się intensywnie błękitna wstęga, oddzielająca niebieski wierzch od pomarańczowego brzucha; na górnej granicy tej wstęgi od głowy do kończyn tylnych rozciąga się rząd nieregularnych czarnych plam, ułożonych mozaikowo na jasnym tle

traszki są świetnymi pływakami, poruszają się w wodzie wachlując intensywnie ogonem i kończynami tylnymi, a dla uzyskania opływowego kształtu przyciskają mocno do ciała kończyny przednie; w razie zagrożenia potrafią w ten sposób błyskawicznie umknąć drapieżnikowi

samice są nieco większe od samców, mierzą 6-11 cm długości

w okresie godowym samice są marmurkowe...

nie posiadają błękitnej i mozaikowej wstęgi na bokach ciała, ani fałdu grzbietowego, dolna krawędź ogona ma żółtawe zabarwienie

samice składają jaja od kwietnia do lipca, każda około 100-150 sztuk

jajo ma średnicę 2,5-3 mm; komórka jajowa jest jasnobrązowa

jaja składane są najczęściej pojedynczo i zawijane w liście roślin podwodnych; w przypadku braku roślinności przyklejane są do zanurzonych w wodzie przedmiotów lub do dna - wtedy mogą być sklejane w pakiety po kilka sztuk; na zdjęciu pakiet dwujajowy złożony na twardym liściu rośliny wodnej - na tym i na poprzednich fotografiach jaja zostały złożone bez zawinięcia liści