Wyniki znakowania dorosłych błotniaków łąkowych Circus pygargus na Opolszczyźnie w sezonie 2022

Realizacja czynnej ochrony lęgów błotniaka łąkowego daje doskonałą możliwość do uzyskania różnych informacji na temat tego gatunku. Oprócz standardowych danych o rozmieszczeniu, zagęszczeniach czy produktywności, kontrole gniazd i obcowanie z pisklętami umożliwiają nam ich obrączkowanie. Poprzedni wpis na blogu o błotniakach dotyczył właśnie tego aspektu: Obrączkowanie piskląt błotniaka łąkowego Circus pygargus na Opolszczyźnie w sezonie 2022 – fotorelacja. Jak co roku jednak staramy się też złapać i oznakować jak największą liczbę osobników dorosłych tego gatunku. Niestety w tym sezonie szczęście nam nie sprzyjało i ostatecznie udało się złapać tylko 17 dorosłych błotniaków łąkowych. Cztery z nich, dzięki współpracy z Joachimem Siekierą, otrzymały Loggery GPS-GSM. Pozostałe osobniki zostały oznakowane specjalnymi znaczkami skrzydłowymi. Nie wyglądają one może najlepiej, ale znacznie zwiększają możliwość uzyskania wiadomości powrotnych z tego gatunku. Z 39,3% paków dorosłych oznakowanych znaczkami skrzydłowych otrzymujemy wiadomości powrotne. W przypadku kolorowych obrączek – dla ptaków dorosłych odsetek ten wynosi tylko 8,1%, a dla piskląt zaledwie 2,8% (dane własne z Opolszczyzny).

W tym roku złapaliśmy 7 samców i 10 samic. W Loggery GPS-GSM zostały zaopatrzone 2 samce i 2 samice, ale ptaki nie tworzyły par. Znaczki skrzydłowe dostało 5 samców i 8 samic. Wśród złapanych ptaków były 4 osobniki, które były przez nas obrączkowane jako pisklęta w gniazdach, które były przez nas grodzone w latach ubiegłych. Znów mamy namacalne dowody na to, że ochrona lęgów działa, ptaki powracają do miejsc wyklucia i same przystępują tu do lęgów.

Samiec o numerze kolorowej obrączki 16P pochodzi z gniazda w jęczmieniu, w którym wychowało się 5 piskląt. Lęg zlokalizowany był koło Nowych Kotkowic (pow. prudnicki). Ptak obecnie jest w czwartym kalendarzowym roku życia i gnieździł się w okolicach Ucieszkowa (pow. kędzierzyńsko-kozielski) w odległości 18km od miejsca, z którego pochodzi. Wspólnie z partnerką wychował dwójkę piskląt w gnieździe zbudowanym w pszenicy. Otrzymał znaczki skrzydłowe o kodzie OPPJ.

Samica o numerze kolorowej obrączki 26V jest jednym z trójki piskląt, które wychowały się w gnieździe zbudowanym w pszenżycie koło miejscowości Łącznik (pow. prudnicki). Ptak jest obecnie w trzecim kalendarzowym roku życia. W tym sezonie gniazdowała na polu jęczmienia w okolicach Chudoby (pow. prudnicki) w odległości 14km od miejsca, z którego pochodzi. Wychowała piątkę piskląt. Otrzymała znaczki skrzydłowe o kodzie OPJP.

Samiec o numerze kolorowej obrączki 54V pochodzi z gniazda zlokalizowanego w jęczmieniu koło miejscowości Chudoba (pow. prudnicki). Wychowały się w nim 3 pisklęta. Ptak jest obecnie w trzecim kalendarzowym roku życia – jest więc to jego pierwszy lęg w życiu. Gnieździł się w jęczmieniu w okolicach Olbrachcic (pow. prudnicki) w odległości 14km od miejsca, z którego pochodzi i wraz z partnerką wychował dwójkę piskląt. Został wyposażony w Logger GPS-GSM.

Samica o numerze kolorowej obrączki 75V jest jednym z czwórki piskląt, które wychowały się w gnieździe zbudowanym w pszenżycie koło miejscowości Jabłonka w pow. głubczyckim. Jako ptak w trzecim kalendarzowym roku życia zagnieździła się w pszenicy koło Olbrachcic (pow. prudnicki). Wraz z partnerem, który został wyposażony w Logger GPS-GSM (ptak 54V opisany powyżej) wychowała czwórkę piskląt. Samica otrzymała znaczki skrzydłowe o kodzie OPFB.

Udało nam się także złapać samicę z czeską obrączką, ale nie otrzymaliśmy jeszcze informacji o miejscu i czasie jej obrączkowania. Gnieździła się w jęczmieniu w okolicach Chudoby (pow. prudnicki) i wychowała dwójkę piskląt. Otrzymała znaczki skrzydłowe o kodzie OPJO.

Wśród złapanych ptaków, znalazła się też jedyna w tym roku lęgowa u nas drugoroczna samica. Ptak gnieździł się w okolicach Ligoty Górnej w pow. strzeleckim. W tym sezonie mieliśmy bardzo mało obserwacji drugorocznych ptaków. O rozpoznawaniu drugorocznych samic pisaliśmy tutaj: Rozpoznawanie drugorocznych samic błotniaka łąkowego Circus pygargus, a o rozpoznawaniu samców tutaj: Nasz pierwszy schwytany drugoroczny samiec błotniaka łąkowego Circus pygargus - wspomnienia z ubiegłego sezonu... i tutaj: Drugoroczny samiec błotniaka łąkowego Circus pygargus. 

Samiec w czwartym roku życia (obrączka 16P, znaczki skrzydłowe OPPJ), Ucieszków, 21.07.2022, fot. P. Zabłocki. Ponieważ znamy rok wyklucia się ptaka, możemy zobaczyć jak wygląda samiec konkretnie w czwartym roku życia. Widać, że ma już bardzo mocno zredukowane rdzawe kreskowanie na pokrywach podskrzydłowych i brzuchu, szary kolor jest też ograniczony do górnej piersi.

Samiec w trzecim roku życia (obrączka 54V, Logger GPS/GSM), Olbrachcice, 16.07.2022, fot. P. Zabłocki. Ponieważ znamy rok klucia się ptaka, możemy zobaczyć jak wyglądają samce trzecioroczne. Widać intensywne rdzawe kreskowanie na piersi i brzuchu wcinające się w szarą pierś. Szary rozmywa się też na brzuch. Widoczne są też intensywne grube rdzawe plamki na pokrywach podskrzydłowych. Popielaty wierzch ciała też też ciemniejszy niż u starych samców. Na wierzchu głowy i karku widać brązowawe nasady piór.

Samiec po trzecim kalendarzowym roku życia (obrączka 115, znaczki skrzydłowe ONJW), Równe, 28.07.2022, fot. P. Zabłocki. Ptak o nieznanym konkretnie wieku. Bardzo jasny i ze zredukowanymi pasami na lotkach drugorzędowych zarówno od wierzchu, jak i od spodu.

Samiec po drugim kalendarzowym roku życia (obrączka 117, znaczki skrzydłowe OWBP), Trawniki, 28.07.2022, fot. P. Zabłocki. Typowo ubarwiony samiec o nieznanym konkretnie wieku.

Samiec po trzecim kalendarzowym roku życia (obrączka 112, znaczki skrzydłowe OWWP), Chudoba, 27.07.2022, fot. P. Zabłocki. Jasny osobnik o nieznanym konkretnie wieku. Zredukowany rdzawy wzór na pokrywach podskrzydłowych i spodzie tułowia może świadczyć o tym, że to jakiś starszy osobnik, ale czy żeczywiście tak jest? Pierwszy raz widzę, żeby błotniak łąkowy miał tak bardzo zniszczone pojedyncze lotki drugorzędowe – zapewne nie zostały wymienione w ostatnim cyklu pierzenia na zimowisku. U trzeciej z kolei prezentowanych dziś samic taka sama sytuacja – czy to efekt gorszych warunków na zimowisku 2021/2022 i ptaki nie były w wystarczająco dobrej kondycji aby wymienić wszystkie pióra?

 

Samica w trzecim roku życia (obrączka 26V, znaczki skrzydłowe OPJP), Chudoba, 22.07.2022, fot. P. Zabłocki. Ptak o znanym wieku. Ma już dość jasne oko jak na ptaka trzeciorocznego, brak jej szarawych przebarwień jakie czasem występują u starych (?) samic na lotkach i sterówkach z wierzchu, ale ma dość ciemne tło lotek drugorzędowych od spodu. Trudno by było jednak oznaczyć konkretnie jej wiek po samym ubarwieniu.

Samica w trzecim roku życia (obrączka 75V, znaczki skrzydłowe OPFB), Olbrachcice, 16.07.2022, fot. P. Zabłocki. Osobnik o znanym wieku. Ma już dość jasne oko oraz jaśniejsze tło lotek drugorzędowych od spodu i szarawy nalot na lotkach pierwszorzędowych – być może ta cecha nie jest więc wcale związana z wiekiem, lecz wynika ze zmienności ubarwienia u samic (?).

Samica po drugim kalendarzowym roku życia (obrączka 116, znaczki skrzydłowe ONWJ), Równe, 28.07.2022, fot. P. Zabłocki. Ptak o nieznanym konkretnie wieku. Ma jaśniejsze tło (białawe, a nie jasnobrązowe) spodu ciała i pokryw podskrzydłowych, jeszcze jaśniejsze oko niż poprzednie dwie samice – więc być może jest starsza. Ale nie ma szarawych przebarwień na lotkach pierwszorzędowych z wierzchu. Czy można więc pewnie oznaczyć takiego ptaka na podstawie ubarwienia jako PO3? Wśród lotek drugorzędowych widać pojedyncze bardzo zniszczone pióra – zapewne nie zostały one wymienione w poprzednim cyklu pierzenia na zimowisku – pierwszy raz coś takiego widzę. Jest to też jedyna samica, spośród wszystkich samic jakie do tej pory widziałem, która by na tym etapie lęgu nie rozpoczęła jeszcze wymiany wewnętrznych lotek pierwszorzędowych.

Samica po drugim kalendarzowym życia (obrączka 104, znaczki skrzydłowe ONJN), Langowo, 21.07.2022, fot. P. Zabłocki. Ptak o nieznanym konkretnie wieku. Ciemne oko i dość ciemne jasnobrązowe tło spodu ciała,  pokryw poskrzydłowych, a nawet lotek oraz dość ciemny wierzch ciała mogłyby wskazywać, że jest to ptak w trzecim kalendarzowym roku życia.

Samica w drugim roku życia (obrączka 114, znaczki skrzydłowe OPPO), Ligota Górna, 27.07.2022, fot. P. Zabłocki. Drugoroczna samica z typowym wymieszanym upierzeniem – starym spłowiałym juwenalnym i nowym pierwszej szaty dorosłej. W porównaniu ze starszymi ptakami, osobniki drugoroczne mają dużo bardziej zaawansowane pierzenie o tej porze roku. Tej samicy zostały już tylko do wymiany 4 zewnętrzne lotki pierwszorzędowe, zaczęła tez już pierzenie lotek drugorzędowych – można porównać zmianę ich ubarwienia w kolejnej szacie. Większość pokryw podskrzydłowych jest jednak jeszcze z szaty juwenalnej. Środkowe (dłuższe od pozostałych) sterówki zostały wymienione na zimowisku, jak często to ma miejsce u tego gatunku.

Czynna ochrona lęgów błotniaka łąkowego w powiatach głubczyckim i prudnickim jest realizowana w ramach projektu pt. „Realizacja Krajowego Programu Ochrony Błotniaka Łąkowego”, koordynowanego przez Towarzystwo Przyrodnicze „Bocian” i współfinansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021.